Czym jest cukrzyca ciążowa?
Aby wprowadzić glukozę do komórek organizmu, gdzie jest ona źródłem energii, niezbędny jest hormon – insulina. W ciąży wzrasta zapotrzebowanie na insulinę, gdyż łożysko a także płód produkują hormony zwiększające oporność komórek matki na insulinę. Aby skompensować to zapotrzebowanie niezbędny jest wzrost produkcji insuliny i taka sytuacja występuje u większości ciężarnych. Natomiast 2-10% przyszłych mam nie jest w stani wyprodukować większej ilości insuliny co powoduje wzrost poziomu glukozy we krwi. Takie zjawisko nazywa się cukrzycą ciążową.
Jakie są objawy cukrzycy ciążowej?
Niestety, w większości przypadków cukrzyca ciążowa przebiega bezobjawowo. Dlatego, aby uniknąć powikłań u matki i u dziecka należy przeprowadzać badania w kierunku wykrycia tego schorzenia.
Jakie mogą być komplikacje nieleczonej cukrzycy ciążowej?
- makrosomia płodu, a więc zbyt duże dziecko, zwiększa ryzyko urazu okołoporodowego u dziecka i matki
- dzieci matek z niewyrównaną cukrzycą ciążową mają większe ryzyko rozwinięcia cukrzycy typu 2 oraz otyłości w przyszłości
- zgon wewnątrzmaciczny płodu
- preeklampsja (rozwój nadciśnienia tętniczego w drugiej połowie ciąży z uszkodzeniem narządów (nerek, wątroby, mózgu)
- hypoglikemia u noworodka (czyli zbyt niski poziom glukozy w okresie poporodowym)
Jak wykryć cukrzycę ciążową?
Już w czasie pierwszej wizyty lekarz zleca oznaczenie poziomu glukozy we krwi. W niektórych sytuacjach, takich jak:
- otyłość,
- cukrzyca ciążowa w poprzedniej ciąży,
- obciążenie rodzinne cukrzycą,
- zespół policystycznych jajników,
już w czasie pierwszej wizyty lekarz zleca test obciążenia 75 gramami glikozy. W pozostałych przypadkach test ten powinien być wykonany między 24 a 28 tygodniem ciąży.
Leczenie
W przypadku zdiagnozowania cukrzycy ciążowej należy wdrożyć odpowiednie postępowanie, aby uniknąć wymienionych powyżej powikłań.
- Sposób odżywiania – lekarz lub wyszkolona dietetyczka zmodyfikuje odpowiednio plan przyjmowania posiłków z uwzględnieniem potraw i produktów, które należy spożywać i których należy unikać,
- Trzeba będzie nauczyć się korzystać z gleukometru, aby codziennie monitorować poziom cukru we krwi,
- Korzystne będą ćwiczenia fizyczne z umiarkowanym wysiłkiem, jeżeli lekarz nie stwierdzi przeciwwskazań,
- U około 15% kobiet z cukrzycą ciążową, u których nie udaje się wyregulować poziomu cukru we krwi dietą, konieczne będzie włączenie insuliny na okres ciąży,
- Cukrzyca ciążowa wymaga częstszych wizyt u lekarza, aby kontrolować poziomy cukru, modyfikować dietę lub dawki insuliny oraz monitorować tępo wzrastania płodu.
Poród
W przypadku wyrównanej cukrzycy ciążowej nie ma przeciwwskazań do porodu drogami i siłami natury w optymalnym terminie 39-40 tyg. ciąży.
Po porodzie zwykle poziom glukozy wraca do prawidłowych wartości (można wrócić do swojej zwykłej diety); nie ma także przeciwwskazań do karmienia piersią. Po około 4 tygodniach do porodu, a najlepiej podczas wizyty popołogowej powinien zostać zalecony test obciążenia glikozą w celu wykluczenia cukrzycy typu 2. Należy także pamiętać, że cukrzyca ciążowa zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 w późniejszym okresie życia, szczególnie u kobiet obciążonych otyłością i/lub rodzinnym występowaniem cukrzycy typu 2. To ryzyko można znacznie ograniczyć poprzez zdrowy tryb życia, prawidłowe odżywianie, redukcję masy ciała, regularny umiarkowany wysiłek fizyczny oraz unikanie palenia tytoniu.
